Markdown là gì? Tại sao bạn nên bắt đầu sử dụng Markdown?

Markdown là một cách phổ biến để thêm các định dạng như tiêu đề, danh sách, nhấn mạnh, trích dẫn khối, liên kết đến URL và hình ảnh, v.v. vào một plain text file. Trong bài viết này, GrowUpWork sẽ xem xét vai trò của Markdown trong quy trình làm việc hàng ngày của bạn, đưa ra một số cú pháp Markdown cơ bản và đề xuất các trình chỉnh sửa Markdown nổi bật mà bạn có thể thử.

Markdown là gì?

Markdown được phát triển bởi John Gruber và phát hành vào năm 2004. Gruber đã cảm thấy mệt mỏi trong việc tạo ra HTML được định dạng hiệu quả, nên bắt đầu tạo ra một cú pháp và công cụ chuyển đổi đơn giản hóa quy trình.

Đây là cách Gruber định nghĩa Markdown: “Markdown là một công cụ chuyển đổi text-to-HTML cho web writers. Markdown cho phép bạn viết bằng định dạng plain text file dễ đọc, dễ viết, sau đó chuyển đổi nó sang XHTML (hoặc HTML) hợp lệ về cấu trúc.”

Những người kỳ cựu trong ngành sẽ nhận thấy cách anh ấy đề cập đến XHTML khá đặc biệt. Điều này là do HTML5 đã tồn tại rất lâu trước khi Markdown được phát hành.
Ngày nay, Markdown đã vượt ra khỏi mối quan hệ một chiều của nó với HTML và có thể được tìm thấy trong mọi nơi, từ hệ thống quản lý nội dung và ứng dụng danh sách việc cần làm, đến các công cụ viết và ghi chú. 

Cách viết cú pháp Markdown

Nếu bạn chưa quen với Markdown, dưới đây là tổng quan về định dạng thường được sử dụng:

Đề mục (Headings)

Để tạo một tiêu đề cấp cao nhất, bạn sử dụng biểu tượng #. Một # đại diện cho h1, hai là h2, v.v. Điều này hoạt động đến tiêu đề cấp 6.

• # Đây là h1
• ## Đây là h2
• ###### Đây là h3

Nhấn mạnh (Emphasis)

Chúng ta có thể nhấn mạnh văn bản theo hai cách - in đậm và in nghiêng. Trong ví dụ dưới đây, chúng cũng có thể được kết hợp với nhau.

• *Văn bản này sẽ được in nghiêng* ⇒  Văn bản này sẽ được in nghiêng
• _Văn bản này cũng sẽ được in nghiêng_  ⇒ Văn bản này cũng sẽ được in nghiêng
• **Văn bản này sẽ được in đậm** ⇒ Văn bản này sẽ được in đậm
• __Văn bản này cũng sẽ được in đậm__ ⇒ Văn bản này cũng sẽ được in đậm
• _Bạn ** cũng có thể ** kết hợp chúng_ ⇒ Bạn cũng có thể kết hợp chúng

Danh sách (Lists)

Danh sách có hai loại, giống như trong HTML - không có thứ tự (unordered) và có thứ tự (ordered). Bạn có thể sử dụng các ký tự * và - cho các mục danh sách không có thứ tự.
Lưu ý rằng bạn không cần phải lo lắng về việc mở đầu danh sách bằng một ký tự đặc biệt. Đối với các mục danh sách có thứ tự, chỉ cần sử dụng số liên quan theo sau là dấu chấm.
Hầu hết Markdown editors sẽ hiểu rằng bạn đang tạo một danh sách và khi xuống dòng, sẽ thêm mục danh sách tiếp theo có liên quan vào cho bạn (mục có thứ tự hoặc không có thứ tự).

Không theo thứ tự

* Item 1
* Item 2
- Item 2a
- Item 2b

Theo thứ tự 

1. Item 1
2. Item 2
3. Item 3
    * Item 3a
    * Item 3b

Hình ảnh

Mặc dù bạn không thể xem hình ảnh trong tệp văn bản thuần túy (plain text file), nhưng rất đơn giản để tham chiếu hình ảnh đó bằng Markdown.

 

Links

Các liên kết tuân theo một định dạng tương tự như hình ảnh nhưng không có ! ở đầu.

[GrowUpWork Partner Program](https://growupwork.com/partners)

Câu trích dẫn (Quote)

Cuối cùng, dấu ngoặc kép chỉ đơn giản là thêm tiền tố bằng ký hiệu >.
> "Cuộc sống chỉ mang lại cho chúng ta 10% cơ hội, 90% còn lại là do chúng ta trải nghiệm thế nào với nó." - Lou Holtz

Lợi ích của việc sử dụng cú pháp Markdown

Ngoài việc giúp ích cho quá trình viết của bạn, có nhiều lý do khiến bạn nên thêm Markdown vào bộ kỹ năng của mình:

• Thao tác đơn giản: Cú pháp không phức tạp hơn ngoài việc tạo hashtag.
• Khi bạn hiểu cách Markdown được tạo ra, bạn sẽ có thể nắm được ngay cấu trúc tài liệu dự định.
• Đa nền tảng: Các tài liệu Markdown là các tệp văn bản thuần túy và là đa nền tảng theo mặc định. Bạn có thể chỉnh sửa chúng trong bất kỳ trình soạn thảo văn bản nào hoặc sử dụng một trong nhiều ứng dụng viết Markdown có sẵn.
• Dễ dàng chia sẻ: Là văn bản thuần túy, không cần lo lắng về việc người nhận của bạn có thể mở tệp.
• Đáng tin cậy: Khi được chuyển đổi sang HTML, đầu ra sẽ được định dạng hoàn hảo.
• Sử dụng rộng rãi: Từ GitHub đến Dropbox, Markdown được sử dụng và công nhận trong ngày càng nhiều ứng dụng trực tuyến.

Định dạng output đa dạng

Với bản chất phổ quát của nó (chỉ là plain text file), rất nhiều ứng dụng đã chấp nhận Markdown và có thể xuất nội dung của nó thành nhiều định dạng khác nhau.
Ví dụ: Tài liệu này ban đầu được tạo trong ứng dụng Ulysses Mac cho phép bạn xuất tệp Markdown thành các định dạng sau:

• HTML 
• RTF
• ePub
• PDF
• DocX
• Medium (thông qua API)

Đây là một lý do đáng cân nhắc khác để bắt đầu viết nội dung của bạn trong Markdown - viết một lần và xuất bản ở nơi khác với nhiều định dạng.

Ở lần xuất bản cuối cùng, GrowUpWork khuyên bạn nên thử GitBook. Đây là một dịch vụ trực tuyến được tạo ra để xây dựng những cuốn sách đẹp bằng Git và Markdown. Nó có thể tạo ebook của bạn ở nhiều định dạng: PDF, ePub, .mobi hoặc thậm chí là một trang web.

Trình chỉnh sửa và ứng dụng Markdown

Khi nói đến các trình chỉnh sửa và ứng dụng Markdown, nền tảng Mac cung cấp khá đa dạng. Nhiều ứng dụng cũng có sẵn cho iOS và cung cấp tính năng đồng bộ hóa iCloud, cho phép bạn tạo ghi chú khi đang di chuyển và chúng sẽ xuất hiện trên máy tính khi bạn trở về nhà.
Dưới đây là một số Markdown apps và Markdown editors bạn nên sử dụng:

Atom (Mã nguồn mở)

Một trình soạn thảo văn bản đa nền tảng từ GitHub (có thể được mở rộng bằng cách sử dụng Atom packages). Hỗ trợ hàng trăm gói bao gồm gói xem trước Markdown. Nhấn ctrl-shift-m sẽ mở một tab mới với HTML được hiển thị.

Byword ($ 11,99)

Byword có sẵn cho Mac, iPhone và iPad. Byword cho phép bạn viết và xuất bản trên nhiều nền tảng blog khác nhau bao gồm cả WordPress và Tumblr. Bạn cũng có thể xuất sang HTML, PDF và văn bản đa dạng thức. Đồng bộ hóa khả dụng bằng iCloud và Dropbox.

Desk ($ 9,99)

Desk được Apple công nhận là "Best App" trong năm thứ hai hoạt động. Đây là một ứng dụng viết rất dễ sử dụng và cho phép bạn xuất bản trực tiếp lên nhiều nền tảng khác nhau bao gồm WordPress, Facebook, Squarespace, Evernote và Medium. Đây là lựa chọn tuyệt vời với đủ các tùy chỉnh để biến nó thành của riêng bạn.

Focused ($ 44,10)

Một số bạn có thể đã gặp phải Focused dưới dạng Typed. Realmac Software gần đây đã bán ứng dụng cho 71squared và 71squared đã đổi tên nó thành Focused. 
Focused được quảng cáo là “không chỉ là một ứng dụng viết không gây mất tập trung - đây là ứng dụng viết đầu tiên thực sự giúp bạn tập trung hơn.” 
Chế độ Zen cho phép bạn chọn các bản âm thanh để tạo cho bạn độ tập trung cao và có thể là một bổ sung thú vị cho quy trình làm việc của bạn.

iA Writer ($ 22,99)

Hiện tại ở phiên bản 3, Writer đã có trên Mac và iOS. Với sự bổ sung rất đáng hoan nghênh của tính năng quản lý tệp, xuất tài liệu và thao tác văn bản mạnh mẽ, đây là một công cụ tuyệt vời cho các nhà văn.

Letter space ($ 9,99)

Một ứng dụng Mac và iOS cung cấp “không gian trống để ghi lại mọi thứ”. Với tính năng đồng bộ hóa qua iCloud, đây là một ứng dụng ghi chú đơn giản được thiết kế đẹp mắt, cho phép bạn sử dụng Markdown để ghi lại ý tưởng của mình một cách nhanh chóng.

Đối với Windows thì sao?

Bạn có thể nhận thấy rằng phần lớn các ứng dụng nêu trên là dành cho Mac và iOS. Nếu bạn là người dùng Windows, SitePoint gần đây đã xuất bản một danh sách mở rộng các trình chỉnh sửa Markdown mà bạn có thể sử dụng.

Tạm kết

Như bạn đã thấy, Markdown ngày nay có rất nhiều công dụng - từ viết tệp README cho kho lưu trữ GitHub, đến tạo văn bản dưới dạng trang web, sách điện tử và PDF. Markdown dễ học, dễ sử dụng và là một sự bổ sung tuyệt vời cho bộ kỹ năng của bạn.
Qua bài viết, GrowUpWork đã giải đáp cho bạn phần nào những thông tin liên quan đến Markdown và lý do bạn nên sử dụng nó. Hy vọng bạn có thể ứng dụng cách viết cú pháp Markdown cơ bản chúng tôi nêu trên để tạo văn bản hiệu quả.